Οι πρώτες 100 μέρες της Οχτωβριανής επανάστασης και η συνέχεια. (Τρίτο μέρος)

 

Ελληνικό εκστρατευτικό σώμα στην Κριμαία το 1920

   Αμέσως μετά την γερμανική ήττα οι ιμπεριαλιστές της Αντάντ “απελευθέρωσαν” στρατιωτικές δυνάμεις που θα μπορούσαν να στραφούν ανενόχλητες ενάντια στο Σοβιετικό κράτος. Αρχίζοντας απο τον Δεκέμβρη του 1918 και μέχρι τον Γενάρη του 1919, η Αντάντ αποβίβασε στρατιωτικές δυνάμεις σε Οδησσό, Χερσώνα, Σεβαστούπολη και Νοβοροσίσκ (σε όλη δηλαδή την βόρεια ακτή της Μαύρης Θάλασσας). Ανέρχονταν σε 70.000 στρατιώτες με το ελληνικό εκστρατευτικό σώμα να αποτελεί το πιό αξιόμαχο και ξεκούραστο τμήμα του. 

   Σε αυτή την εκστρατεία ενάντια στο Σοβιετικό κράτος συμμετείχε και ελληνικό εκστρατευτικό σώμα που αποβιβάσθηκε στην Οδησσό στις 20 Γενάρη του 1919. Η απόφαση πάρθηκε απο τον “σωτήρα” του ελληνισμού, Ελευθέριο Βενιζέλο, που την εμπλοκή αυτή της χώρας την αποφάσισε σαν ένδειξη υποταγής στους σχεδιασμούς της Αντάντ με την ελπίδα μιας καλύτερης συμπεριφοράς των ιμπεριαλιστών απέναντι στην Ελλάδα στην μεταπολεμική διευθέτηση της περιοχής (πλήρης υποταγή στον ιμπεριαλισμό για να μπορεί σαν διαπραγματευτής να ζητιανέψει ψίχουλα. Η ευνοική τάχα μεταχείρηση των εθνικών διεκδικήσεων σε Ανατολική Θράκη και Μικρά Ασία ήταν το δόλωμα των ιμπεριαλιστών στον υποτακτικό Βενιζέλο. Η συνθήκη των Σερβών που ακολούθησε ήταν η “μαγιά” της Μικρασιατικής καταστροφής.) Οταν στα μέσα Απρίλη του 1919 η εκστρατεία είχε ουσιαστικά ηττηθεί, γάλλοι ναύτες απο γαλλικά θωρηκτά στην Σεβαστούπολη ενώθηκαν σε διαδηλώσεις με τους μπολσεβίκους, τμήματα του ελληνικού σώματος κλήθηκαν να αντιμετωπίσουν την κατάσταση. Δολοφονήθηκαν και γάλλοι ναύτες και ρώσοι πολίτες αλλά το ελληνικό εκστρατευτικό σώμα κέρδισε την εύφημη μνεία των άγγλων ιμπεριαλιστών για την δουλικοτητά του. Ο άγγλος ναύαρχος Κάλθορπ, ο οποίος μετά την αποβίβασή του στη ξηρά έσπευσε να συγχαρεί το ελληνικό στράτευμα τηλεγραφώντας στην ελληνική κυβέρνηση: “Οι Έλληνες στρατιώται και ναύται δύνανται να είναι σήμερον υπερήφανοι ότι είναι Έλληνες”. Σε τέτοια κατάντια οδήγησε τον ελληνικό στρατό η δουλική πολιτική του Βενιζέλου. “Ο μέγας Βενιζέλος διέγνωσε την μεγάλην ανθρωπιστικήν αποστολήν, την οποίαν η μοίρα πάντοτε επεφύλαξεν εις την ελληνικήν φυλήν” ήταν τα επιμύθια του τυχοδιωκτικού υποτακτισμού στον οποίον ήθελαν να “εκπαιδεύσουν” τον ελληνικό λαό. Ο ίδιος ο Λένιν χρησιμοποιούσε τον Βενιζέλο σαν παράδειγμα πολιτικού ...“στην υπηρεσία του αγγλικού κεφαλαίου”. Ως εκεί έφτασε η χάρη του και αν αναλογισθούμε οτι οτι η συμμετοχή της Ελλάδας αποφασίσθηκε με σκοπό μελλοντικά ανταλλάγματα ... τότε είναι πλήρως κατανοητό γιατί η τακτική του Βενιζέλου ήταν στην ουσία τυχοδιωκτική μισθοφορική υπηρεσία στους ιμπεριαλιστές. Αλλά είχε και καλή πλευρά η “ένδοξη” εκείνη εκστρατεία. Η επαφή των ανδρών του ελληνικού εκστρατευτικού σώματος με τις μάζες των απελευθερωμένων λαών της Σοβιετικής Ρωσίας άσκησε τεράστια επίδραση στις αντιλήψεις όχι μόνο των απλών φαντάρων και υπαξιωματικών, αλλά και των στελεχών του ελληνικού στρατού. Ολόκληρα τμήματα αρνούνται να επιτεθούν στους μπολσεβίκους και οι στρατιώτες αφοπλίζονται και φυλακίζονται. Η φυλακή της Οδησσού γεμίζει από φαντάρους που αρνούνται να πολεμήσουν τον Κόκκινο Στρατό. Μάλιστα, σημειώνονται και αυτομολήσεις: ο υπαξιωματικός Παπαδόπουλος μαζί με 70 στρατιώτες πέρασαν στον Κόκκινο Στρατό. Ενδεικτικός εξάλλου είναι ο αριθμός των εξαφανισμένων: από τις συνολικές απώλειες του ελληνικού στρατού, το 40% είναι εξαφανισθέντες. Δεν ήταν τυχαίο το γεγονός ότι οι περισσότεροι ανώτεροι Ελληνες αξιωματικοί, που προσχώρησαν στις γραμμές του ΕΛΑΣ, αργότερα στη διάρκεια του Εθνικοαπελευθερωτικού Αγώνα της χώρας μας, προέρχονταν από αυτό ακριβώς το Σώμα Στρατού, που είχε σταλεί το 1919 στην Ουκρανία.

   Στο Μούρμανσκ και στον Αρχάγγελο αποβιβάσθηκαν 40.000 αγγλοαμερικάνοι και στο Βλαδιβοστόκ περίπου 100.000 γιαπωνέζοι και αμερικάνοι. Ταυτόχρονα η Αντάντ πρότεινε στην ηττημένη Γερμανία να διατηρήσει τα στρατευματά της στις κατεχόμενες περιοχές της Ρωσίας, πράγμα για το οποίο συμφώνησαν πρόθυμα οι γερμανοί. Τον Νοέμβρη του 1918 οι άγγλοι στην Σιβηρία τοποθέτησαν σαν “ύπατο κυβερνήτη” της Ρωσίας τον τσαρικό ναύαρχο Κολτσάκ και στον Νότο οι ξένες επεμβατικές δυνάμεις μαζί με τους λευκοφρουρούς δημιούργησαν την στρατιά του Ντόν με επικεφαλής τον τσαρικό στρατηγό Ντενίκιν. Οι εσερομενσεβίκοι συνέχιζαν την προδοτική αντεπαναστατική τους δράση στηρίζοντας όλες αυτές τις αντισοβιετικές επεμβάσεις. Τον Νοέμβρη του 1918 έγινε το VI Πανρωσικό συνέδριο των Σοβιέτ και σχεδίασε την αύξηση του Κόκκινου Στρατού σε 3.000.000 μάχιμους με αυστηρότατο συγκεντρωτισμό και σιδερένια πειθαρχία στις τάξεις του και στις τάξεις του κομματικού μηχανισμού που ξεχύθηκε και πάλι στην στενή επαφή με τις μάζες. Σε αυτή την φάση άρχισε μια απότομη μεταστροφή των διαθέσεων του μεσαίου αγρότη που έβλεπε οτι όπου νικούσε η αντεπανάσταση δεχόταν τις φρικαλεότητες της και παράλληλα η γή αφαιρούνταν απο τους αγρότες και επέστρεφε στους τσιφλικάδες και στους κουλάκους. Αυτή η μεταστροφή έθεσε τους φτωχούς και μεσαίους αγρότες απο την παλιά ουδέτερη θέση απέναντι στην Σοβιετική εξουσία, σε θέση συμμάχου του Σοβιετικού κράτους. Αυτό είχε τεράστια σημασία και στην οργάνωση του παρτιζάνικου αγώνα των μπολσεβίκων στα νώτα των λευκοφρουρών και των επεμβατικών δυνάμεων σε όλα τα μέτωπα. Ηταν μιά κρίσιμη παράμετρος των εξελίξεων. Για την οργάνωση της οικονομίας του κράτους σε πολεμικές συνθήκες και για την υποστήριξη των νέων απαιτήσεων του Κόκκινου Στρατού, διαμορφώθηκε ανάλογα η οικονομική πολιτική που πέρασε στην ιστορία σαν πολεμικός κομμουνισμός. Η Σοβιετική κυβέρνηση εθνικοιποίησε οχι μόνο την μεγάλη και την μεσαία βιομηχανία αλλά και την μικρή και η διεύθυνση όλου του βιομηχανικού ιστού έγινε αυστηρά συγκεντρωτική. Καθιερώθηκε το παρακράτημα της αγροτικής παραγωγής υπέρ του κράτους για την εξυπηρέτηση των λαικών και στρατιωτικών αναγκών με το μέτρο να πλήτει κυρίως τους κουλάκους. Καθιερώθηκε η γενική υποχρεωτική εργασία και εφαρμόσθηκε η αρχή: “όποιος δεν δουλεύει, δεν τρώει”. Καθιερώθηκε και για την αστική τάξη και τα άλλα πιό εύπορα στρώματα η υποχρεωτική χειρωνακτική εργασία και απελευθέρωσε χιλιάδες εργατικά χέρια που αξιοποιήθηκαν στην πολεμική προσπάθεια ή σε σπουδαιότερες θέσεις εργασίας. Τον Δεκέμβρη του 1918 και τον Γενάρη του 1919 ο Κόκκινος Στρατός είχε αναστείλει την επέμβαση στο Νότιο μέτωπο. Η Αντάντ για να αποσπάσει δυνάμεις του Κόκκινου Στρατού απο το Νότιο μέτωπο επιχείρησε χτύπημα στο βόρειο τμήμα του Ανατολικού μετώπου με τον Κολτσάκ που στο τέλος του Δεκέμβρη του 1918 με τους λευκούς και αγγλοαμερικάνικα τμήματα κατέλαβε το Πέρμ σαν βάση επιδρομής προς την Μόσχα. Η 3η στρατιά του Κόκκινου Στρατού (μετά απο καθοδηγητική παρέμβαση των Στάλιν και Τζερτζίνσκι) τον Γενάρη του 1919 πέρασε και σε αυτό το μέτωπο στην αντεπίθεση και απελευθερώθηκαν η Ουφά, το Ορενμπούργκ και το Ουράλσκ.  
   Απο αυτό το σημείο ο Κόκκινος Στρατός περνά σε γενικευμένη αντεπίθεση, με τα στρατεύματα των ιμπεριαλιστών να χάνουν την μαχητική τους ικανότητα. Είχαν σταλεί στη Ρωσία τάχα να πολεμήσουν τους γερμανούς, μα δεν έβρισκαν πουθενά γερμανό παρά μόνο εργάτες και αγρότες που υπεράσπιζαν με νύχια και με δόντια το πρώτο εργατικό κράτος. Σε αυτές τις εξελίξεις τεράστιο ρόλο έπαιξε η δράση των κομμουνιστών στα μετόπισθεν του εχθρού που οργάνωναν παρτιζάνικο μηχανισμό και παράνομες οργανώσεις που δούλευαν στον πληθυσμό μα και στις τάξεις των ξένων στρατευμάτων. Την άνοιξη του 1919 οι επιδρομείς αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν μια σειρά περιοχές της Σοβιετικής χώρας. Κάτω απο την επίδραση των εξελίξεων (τερματισμός παγκόσμιου πολέμου με την διαφαινόμενη νίκη του προλεταριακού κράτους) υπήρξε επαναστατική άνοδος στην Δυτική Ευρώπη. Την άνοιξη του 1919 στην Ουγγαρία και στην Βαυαρία εμφανίσθηκαν σοβιετικές δημοκρατίες και μια σειρά αποικιακών λαών άρχισαν τον εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα. Τον Δεκέμβρη του 1918 και τον Γενάρη του 1919 διαδραματίζονται τα επαναστατικά γεγονότα στην Γερμανία, ιδρύεται το Κομμουνιστικό Κόμμα Γερμανίας και δολοφονούνται η Ρόζα Λούξεμπουργκ και ο Κάρλ Λίμπκνεχτ. Το Μάρτη του 1919 ιδρύεται η ΙΙΙ Κομμουνιστική Διεθνής με ηγέτη τον Λένιν και η ιδρυσή της σηματοδότησε την νίκη του μαρξισμού λενινισμού στο παγκόσμιο εργατικό κίνημα και την χρεοκωπία του σοσιαλρεφορμισμού και του οπορτουνισμού.

Στις 18 – 23 Μάρτη του 1919 έγινε το VIII συνέδριο του ΚΚΡ (μπ) που εκπροσωπούσε 300.000 κομματικά μέλη. Το συνέδριο ψήφισε το νέο, το δεύτερο προγραμμα του κόμματος που αφορούσε τα ζητήματα της μεταβατικής περιόδου απο τον καπιταλισμό στον σοσιαλισμό. Δόθηκε η μαρξιστική-λενινιστική ανάλυση του προμονοπωλιακού καπιταλισμού καθώς και του μονοπωλιακού καπιταλισμού, του ιμπεριαλισμού. Τα νέα καθήκοντα ήταν η ολόπλευρη ανάπτυξη των παραγωγικών δυνάμεων, η απαλλοτρίωση της αστικής τάξης, η μετατροπή των μέσων παραγωγής και κυκλοφορίας σε παλλαική ιδιοκτησία, η συνένωση της οικονομικής δράσης της χώρας κάτω απο ένα ενιαίο γενικό κρατικό σχέδιο. Οργάνωση σε συνεταιριστική βάση της τοπικής βιομηχανίας και βιοτεχνίας καθώς και κρατική τους υποστήριξη με στόχο το περασμά τους στην μεγάλη εκμηχανισμένη βιομηχανία. Πλατιά ανάπτυξη της επιστήμης και συνδεσή της με την παραγωγή, χρησιμοποίηση στην παραγωγή των αστών ειδικών υπό τον έλεγχο της Σοβιετικής εξουσίας, οργάνωση και επέκταση της εργατικής άμιλλας, του αμοιβαίου εργατικού ελέγχου στην παραγωγικότητα της εργασίας και στην αυτενέργεια των εργαζομένων. Στον τομέα της αγροτικής οικονομίας αποφασίστηκε η οργάνωση σοφχόζ (κρατικά αγροκτήματα), συλλογική καλλιέργεια γής και εθελοντικές ενώσεις γεωργών, ανάπτυξη της γεωπονίας των εγγειοβελτιωτικών έργων (άρδευση κλπ), σοβιετικοί σταθμοί επισκευής ή ενοικίασης εργαλείων κλπ. Το συνέδριο εκτιμούσε πως το μικρό ατομικό αγροτικό νοικοκυριό θα υπάρχει για πολλά χρόνια ακόμα και πως είναι ανάγκη να επιδιωχθεί η αύξηση της παραγωγικοτητάς του με σπόρους, λιπάσματα, εργαλεία, γεωπονικές γνώσεις κλπ με σκοπό την δυνατότητα μελλοντικής ενταξής του στην βιομηχανοποιημένη και σχεδιασμένη αγροτική παραγωγή. Η σοσιαλιστική επανάσταση απαλλοτριώνει εντελώς τους τσιφλικάδες και τους καπιταλιστές και απέναντι στους κουλάκους εφαρμόζει την πολιτική κατάπνιξη της αντιδρασής τους. [Η κουλάκικη αγροτική παραγωγή ήταν καθυστερημένη απο την άποψη των παραγωγικών δυνατοτήτων και επομένως ανέτοιμη για απαλλοτρίωση και ακατάλληλη για ενταξή της στον κεντρικό οικονομικό σχεδιασμό. Επομένως η κουλάκικη γη σε μεγάλο ποσοστό (όσο οι προτεραιότητες του Σοβιετικού κράτους ήταν η βιομηχανική ανάπτυξη και η άμυνα, δεν ήταν εφικτή η πλήρης εθνικοποίηση της γης επειδή έλειπαν οι πόροι για την γεωργική ανάπτυξη με κρατικό σχεδιασμό) θα παρέμενε ακόμα σε ιδιωτικά χέρια, κάτω βέβαια απο τον έλεγχο του Σοβιετικού κράτους, μέχρι να καταφέρει να ανεβεί σε επίπεδο ανάπτυξης για να εθνικοποιηθεί. Επίσης η άκαιρη και η απρόσφορη απαλλοτρίωση των κουλάκων αυτή την χρονική στιγμή θα δημιουργούσε δυσπιστία στους μεσαίους αγρότες]. Ομως απέναντι στην μεσαία αγροτιά δεν επιτρεπόταν καμμιά βία. Ο μεσαίος αγρότης έπρεπε να βοηθηθεί και να αναπτυχθεί για να πεισθεί έτσι και να πάρει μέρος στην σοσιαλιστική οικοδόμηση. Το συνέδριο καθόρισε λεπτομέρειες όσο αφορά θέματα προστασίας της εργασίας, κοινωνικών ασφαλίσεων, της στέγασης, της υγείας και της λαικής παιδείας. Στο συνέδριο εκφράστηκαν διαφωνίες απο τον Μπουχάριν που συνέχιζε να αρνείται τον ρόλο της αγροτιάς στη επανάσταση και μιλούσε για καθαρή εργατική επανάσταση στην εποχή του ιμπεριαλισμού. Υπήρχαν επίσης διαφωνίες όσο αφορά την αυστηρή πειθαρχία στον στρατό και στην χρησιμοποίηση των αστών στρατιωτικών. Ο Λένιν τόνιζε πως έχει μεγάλη σημασία ο πολιτικός έλεγχος της δράσης των αστών στρατιωτικών με τους πολιτικούς επιτρόπους αλλά επίσης είναι και πολύτιμη για τον Κόκκινο Στρατό η πείρα τους. Ο Τρότσκι αντίθετα περιφρονούσε την κομματική καθοδήγηση στον στρατό, δείχνοντας τυφλή εμπιστοσύνη στους παλιούς στρατιωτικούς. Το συνέδριο αποφάσισε πως στην στρατολογία θα τηρούνται αυστηρά ταξικά κριτήρια (στρατολόγηση μόνο εργαζομένων) και πως τα κουλάκικα και τα άλλα παρασιτικά στοιχεία θα υπηρετούν απομονωμένα σε ειδικά τμήματα εργασίας. [Τα “διάσημα” στην Δύση γκουλάγκ. Οι κομμουνιστές τα αποφασίζαν ανοιχτά και καθόλου συνομωτικά σαν μέτρα προφύλαξης της επαναστασής τους. Δεν τα δημιούργησε κανένας νοσηρός εγκέφαλος του Λένιν του Στάλιν ή της μυστικής αστυνομίας. Τα δημιούργησαν οι κομμουνιστές με επίσημες συνεδριακές αποφάσεις.] Στο συνέδριο επίσης συζητήθηκε το γεγονός πως απότομα χιλιάδες κομματικά μέλη μπήκαν στον κρατικό μηχανισμό με κίνδυνο να επηρεασθούν απο γραφειοκρατικό πνεύμα και να αποκοπούν απο τις μάζες. Αποφασίσθηκε η ανακαταγραφή και η κρίση των κομματικών μελών.  
   Στις αρχές του Μάρτη του 1919 εκδηλώθηκε νέα εκστρατεία της Αντάντ και των λευκοφρουρών με κύριο βραχίονα τις δυνάμεις του Κολτσάκ στην Σιβηρία και στα Ουράλια που είχε υπό τον ελεγχό του τις βιομηχανικές περιοχές. Το σχέδιο ήταν η συνένωση αυτών των δυνάμεων στην περιοχή του Βόλγα με εκείνες του Νότιου μετώπου (του Ντενίκιν) με τελικό στόχο την Μόσχα. Ο Κόκκινος Στρατός εγκατέλειψε την Ουφά και ο Ντενίκιν στο Νότο κατέλαβε τμήμα του Ντόνμπας. Το Σοβιετικό κράτος έχασε την βάση του κάρβουνου. Το Μάη εκδηλώθηκε επίθεση ενάντια στην Πετρούπολη και στις Βαλτικές χώρες, απο τους λευκοφρουρούς με την βοήθεια του αγγλικού στόλου και την υποστήριξη γερμανικών τμημάτων. Ο πολωνικός στρατός εξοπλισμένος απο την Αντάντ εισέβαλε στην Λιθουανία και στην Λευκορωσία την ίδια στιγμή που άρχισε επίθεση απο τον Βορρά η στρατιά του στρατηγού Μίλλερ. Το αποφασιστικό χτύπημα εκ μέρους του Κόκκινου Στρατού το έδωσε η Νότια ομάδα του Ανατολικού μετώπου με επικεφαλής τον Φρούνζε την ίδια στιγμή που τα παρτιζάνικα τμήματα θέριζαν στα νώτα των εχθρικών δυνάμεων στην Απω Ανατολή και στην Σιβηρία. 
   

Ο Φρούνζε (σε πίνακα του Ισαάκ Μπρόντσκι-1929)

   Στο τέλος Απρίλη του 1919 είχαν δημιουργηθεί συνθήκες συντριβής του Κολτσάκ που μέχρι το τέλος του καλοκαιριού είχε πάψει να αποτελεί τον κύριο κίνδυνο. Για να ανακοπεί η επίθεση του Κόκκινου Στρατού στην Ανατολή, εκδηλώθηκε επίθεση στην Πετρούπολη με τον Γιουντένιτς που απέτυχε. Η ήττα του Κολτσάκ δεν σταμάτησε την επέμβαση που συνεχίσθηκε με κέντρο βάρους το Νότο και την στρατιά του Ντενίκιν. Στις 30 Ιούνη του 1919 έπεσε το Τσαρίτσιν. Ο Κόκκινος Στρατός σχεδίασε αντεπίθεση στις αρχές του Αυγούστου που όμως δεν είχε αποφασιστική επιτυχία, γεγονός που αποδόθηκε στην καθυστέρηση της στρατιωτικής υπηρεσίας που καθοδηγούσε ο Τρότσκι. Ο Ντενίκιν κατέλαβε το Κούρσκ και το Οριόλ. Τα στρατεύματα της αντιδραστικής Πολωνίας κατέλαβαν το Μίνσκ. Το αποφασιστικό χτύπημα το έδοσε ο Κόκκινος Στρατός στην γραμμή Χάρκοβο-Ντονμπάς-Ροστόφ συντρίβοντας τα επίλεκτα τμήματα των λευκών, καταλαμβάνοντας το Οριόλ στο τέλος Οχτώβρη του 1919 με την συνδρομή των παρτιζάνων που χτυπούσαν τα νώτα του Ντενίκιν. Ο Κόκκινος Στρατός περνά στην αντεπίθεση. Τον Δεκέμβρη τσακίζονται τα στρατεύματα του Γιουντένιτς στα περίχωρα της Πετρούπολης. Συντρίφτηκαν οριστικά τα στρατεύματα του Κολτσάκ και ο ίδιος ο “ύπατος” δικάστηκε και τουφεκίσθηκε. Τον Απρίλη του 1920 εκδιώχθηκαν οι επιδρομείς απο το Αζερμπαιντζάν και το Μπακού (πετρέλαια) έγινε σοβιετική πόλη. Το Σοβιετικό κράτος συντρίβοντας τους επιδρομείς και τους λευκούς είχε κερδίσει μια ειρηνική αλλά προσωρινή ανάπαυλα. Τον Απρίλη του 1920 έγινε το ΙΧ συνέδριο του ΚΚΡ (μπ) με την αντιπροσώπευση 600.000 μελών του κόμματος. Το βασικό ζήτημα ήταν τα άμεσα καθήκοντα της οικονομικής οικοδόμησης και τα θέματα των συνδικάτων. Στο συνέδριο αποφασίσθηκε, αφού δεν είχε τερματισθεί ακόμα ο πόλεμος, η οικονομική πολιτική να συνεχίσει να στηρίζεται στις αρχές του πολεμικού κομμουνισμού. Και αυτή η απόφαση ήταν σοφή επειδή η Αντάντ άλλαξε τακτική μετά τις νίκες του Κόκκινου Στρατού. Στο παρασκήνιο προωθούσε σαν κύρια αντισοβιετική δύναμη την αστικοτσιφλικάδικη αντιδραστική Πολωνία. Η Σοβιετική κυβέρνηση είχε προτείνει πολλές φορές ειρήνη στην Πολωνία, αλλά οι πολωνοί ιμπεριαλιστές ονειρεύονταν να αρπάξουν σοβιετικά εδάφη. Η πολωνική αστική τάξη βρισκόταν σε πλήρη οικονομική και πολιτική εξάρτηση απο τις ιμπεριαλιστικές χώρες και οι εργαζόμενες μάζες βρισκόταν σε κατάσταση επαναστατικής ανόδου. Η Αντάντ έβλεπε τον πόλεμο της Πολωνίας κατά του Σοβιετικού κράτους σαν το προσφορότερο μέσο για να αποτραβήξουν τον λαό απο την επανάσταση. Στις 25 Απρίλη του 1920 ο πολωνικός στρατός επιτέθηκε και κατέλαβε την πρωτεύουσα της Ουκρανίας, το Κίεβο. Η Αντάντ έστειλε σε βοήθεια των πολωνών το στρατό των λευκοφρουριτών του Βράγγελ που στρατοπέδευε στην Κριμαία. Ο Κόκκινος Στρατός στα μέσα του Μάη άρχισε επίθεση και στο Δυτικό και στο Νοτιοδυτικό μέτωπο (με προβλήματα προετοιμασίας στην αρχή) και στα τέλη του Ιούλη μπήκε στα πολωνικά εδάφη και με συνεχείς προωθήσεις πλησίαζε στην Βαρσοβία. Το πολωνικό προλεταριάτο ίδρυσε στο Μπιελοστόκ την Προσωρινή επαναστατική επιτροπή και το αντιδραστικό καθεστώς της Πολωνίας απειλούνταν άμεσα. Η Αντάντ με τεράστια βοήθεια στο πολωνικό καθεστώς πέρασε στην αντεπίθεση στα μέσα του Αυγούστου και τα σοβιετικά στρατεύματα αναγκάσθηκαν να υποχωρήσουν. Η επίθεση ενάντια στην Βαρσοβία δεν πέτυχε και απο λάθη της διοίκησης όσο αφορά τους ανεφοδιασμούς και απο υπερεκτίμηση των σοβιετικών δυνάμεων και απο την αδυναμία να ανοίξει δρόμο προς τις εργατικές περιοχές της Πολωνίας. Ρόλο έπαιξε το γεγονός πως μεγάλες μάζες του Πολωνικού λαού έτρεφαν απύθμενο μίσος απένατι στην τσαρική Ρωσία και πολλοί απο αυτούς είδαν τον απελευθερωτικό αγώνα του Κόκκινου Στρατού σαν ξένη εισβολή. Ο Κόκκινος Στρατός άρχισε να προετοιμάζει νέα επίθεση τον Σεπτέμβρη του 1920, γεγονός που ανάγκασε την κυβέρνηση της Πολωνίας να δεχθεί ανακωχή που αργότερα μετεξελίχθηκε σε ειρήνη πιό συμφέρουσα για το Σοβιετικό κράτος απο εκείνη που είχαν προτείνει οι Σοβιετικοί τον Απρίλη. Ο τερματισμός του πολέμου με την Πολωνία έδωσε την δυνατότητα στο Σοβιετικό κράτος να συγκεντρώσει δυνάμεις ενάντια στον τελευταίο εγκάθετο της Αντάντ, τον Βράγγελ. Τον Σεπτέμβρη του 1920 διορίσθηκε αρχιστράτηγος στο Νότιο μέτωπο ο Φρούνζε με μέλη του Στρατιωτικού Συμβουλίου τους Γκούσεφ και Μπέλα Κούν. Με σκληρές μάχες ο Βράγγελ απωθήθηκε στην Κριμαία και τον Νοέμβρη του 1920 ο Κόκκινος Στρατός με έφοδο στον ισθμό Πέρεκοπ μπήκε στην Κριμαία.  
  

   Η πολλαπλή ιμπεριαλιστική επέμβαση και ο ταυτόχρονος εμφύλιος είχαν τελειώσει με νικητή το νεαρό Σοβιετικό κράτος. Ο λαικός Κόκκινος Στρατός είχε κερδίσει έναν δίκαιο πόλεμο που τελικά δεν τον κέρδισαν οι στρατιωτικοί ειδικοί και τα εξελιγμένα οπλικά συστήματα ... αλλά ο ίδιος ο λαός του νέου κοινωνικού συστήματος. Ο λαός στον τακτικό στρατό, ο λαός στα παρτιζάνικα τμήματα στα μετόπισθεν του εισβολέα, ο λαός στα εργοστάσια και στα χωράφια, ο λαός της Ρωσίας μαζί με τους γειτονικούς λαούς, ο λαός με τις ανείπωτες θυσίες του προστάτευσε την χώρα του και το κράτος του, ο λαός με την καθοδήγηση των κομμουνιστών. Σε αυτό τον πόλεμο το ΚΚΡ (μπ) έχασε 50.000 μέλη. Ο Λένιν έλεγε ... “Δεν πρόκειται ποτέ να νικηθεί ένας λαός που οι εργάτες και οι αγρότες στην πλειοψηφία τους νοιώθουν οτι υπερασπίζουν την δική τους εξουσία”.