Μισθός, Τιμή και Κέρδος

  "... Αν πάρετε υπόψη οτι τα 2/3 του εθνικού προϊόντος καταναλώνονται απο το 1/5 του πληθυσμού - ή μάλιστα απο το 1/7, όπως δήλωσε πρόσφατα ένα μέλος της βουλής των κοινοτήτων - τότε καταλαβαίνετε πόσο σημαντικό ποσοστό του εθνικού προϊόντος πρέπει να παράγεται με την μορφή ειδών πολυτελείας, ή ν΄ανταλλάσσεται με είδη πολυτελείας και τι τεράστιο ποσό ακόμα κι απο αυτά τα μέσα συντήρησης πρέπει να σπαταλιέται σε λακέδες, άλογα και γάτες ..." Κάρλ Μάρξ / Ιούνης 1865 σε ομιλία του στην συνεδρίαση του γενικού συμβουλίου της Διεθνούς Ενωσης των Εργατών. 

   Σχεδόν πενήντα χρόνια αργότερα ο Λένιν αναφέρει στον "Ιμπεριαλισμό" πως κάποια χρονιά λίγο πριν το 1900, στην Μεγάλη Βρετανία τα έσοδα της χώρας απο τις εισαγωγές και εξαγωγές (δηλαδή απο το εμπόριο) ήταν 18 εκατομμύρια λίρες στερλίνες, ενώ τα έσοδα απο τα επενδυμένα κεφάλαια της παρασιτικής τάξης των επενδυτών ήταν 90-100 εκατομμύρια λίρες στερλίνες ... την ίδια χρονιά που στην ίδια χώρα ξοδεύτηκαν 14 εκατομμύρια λίρες στερλίνες για ... ιπποδρομίες και κυνήγι αλεπούς !!! 
   Στην ΕΕ του 2016 ... απλά ο κάθε Μαρινόπουλος "χρεωκοπεί" ... πάμπλουτος.

   Στην ίδια ομιλία ο Κάρολος είχε να αντιμετωπίσει τον προβληματισμό μιάς μερίδας εργατών σχετικά με τον μισθό του εργάτη και την τιμή του προϊόντος. Ακόμα και σήμερα η μεγάλη μάζα των εργατών ... "σκύβει" το κεφάλι στο επιχείρημα ... πως η αύξηση των μισθών προκαλεί και αύξηση της τιμής των προϊόντων !!! Εκείνη την μέρα λοιπόν ... ο Κάρολος τους άφησε κάγκελο ... "η εργασία που πληρώνεται καλά παράγει εμπορεύματα με χαμηλή τιμή και η εργασία που πληρώνεται λίγο παράγει εμπορεύματα με υψηλή τιμή ... οι Αγγλοι εργοστασιακοί εργάτες, ανθρακωρύχοι, ναυπηγοί κλπ που η εργασία τους πληρώνεται σχετικά καλά, βάζουν κάτω σχεδόν όλα τα έθνη με τη φτήνια του προϊόντος τους. Ενώ τον Αγγλο εργάτη γής, που η εργασία του πληρώνεται σχετικά λίγο, τον βάζει κάτω σχεδόν κάθε άλλο έθνος, λόγω της ακρίβειας του προϊόντος του" !!! 
   Δεν έχει νόημα να αναφερθεί εδώ ο τρόπος και η μεθοδολογία που ο Μάρξ χρησιμοποίησε εκείνη την μέρα για να τους το αποδείξει ... αλλά η "απόδειξη" του Μάρξ αποτελεί το καλύτερο περιληψάρι της μαρξιστικής πολιτικής οικονομίας ... ever. Οσοι το έχετε διαβάσει ... ξαναδιαβάστε το και όσοι δεν το έχετε διαβάσει ... τσακιστείτε. Κάρλ Μάρξ. Μισθός, τιμή και κέρδος. Σύγχρονη Εποχή. Στην έκδοση του 2003 ... οι σελίδες 30-60 ... αποτελούν μνημείο διαλεχτικής.

   " ... Είναι παραλογισμός να υποθέτουμε οτι το κέρδος, οχι σε ατομικές περιπτώσεις, αλλά τα σταθερά και συνηθισμένα κέρδη των διαφόρων παραγωγικών κλάδων προέρχονται απο μιά αύξηση στις τιμές των εμπορευμάτων ή απο το γεγονός οτι πωλούνται σε μιά τιμή που ξεπερνά πολύ την αξία τους. Ο παραλογισμός αυτής της αντίληψης γίνεται φανερός μόλις γενικευτεί. Αυτό που ένας άνθρωπος θα κέρδιζε σταθερά σαν πωλητής, θα το έχανε το ίδιο σταθερά σαν αγοραστής. Τίποτα δεν θα έβγαινε, αν λέγαμε οτι υπάρχουν άνθρωποι, που είναι αγοραστές χωρίς να είναι πωλητές, ή που είναι καταναλωτές χωρίς να είναι παραγωγοί. Ό,τι οι άνθρωποι αυτοί πληρώνουν στους παραγωγούς, πρέπει πρώτα να το πάρουν τζάμπα απο αυτούς. Αν κάποιος παίρνει πρώτα τα χρηματά σας, και σας τα επιστρέφει αγοράζοντας τα εμπορευματά σας, τότε δεν θα πλουτίσεται ποτέ πωλώντας πιό ακριβά τα εμπορευματά σας στον ίδιο αυτό άνθρωπο. Μιά τέτοια συναλλαγή θα μπορούσε να ελαττώσει μιά ζημιά, μα δε θα συντελούσε ποτέ στο να πραγματοποιηθεί ένα κέρδος.
   Για να εξηγήσετε λοιπόν τη γενική φύση του κέρδους, θα πρέπει να ξεκινήσετε απ΄την αρχή οτι κατά μέσο όρο τα εμπορεύματα πωλούνται στις πραγματικές τους αξίες και οτι τα κέρδη βγαίνουν απ΄την πώληση των εμπορευμάτων στις αξίες τους, δηλαδή στην αναλογία προς την ποσότητα εργασίας που είναι αντικειμενοποιημένη μέσα σε αυτά. Αν δεν μπορείτε να εξηγήσετε το κέρδος μ΄αυτή την προϋπόθεση, τότε δεν μπορείτε καθόλου να το εξηγήσετε. Αυτό φαίνεται παράδοξο και αντίθετο με την καθημερινή παρατήρηση. Είναι εξίσου παράδοξο οτι η γή περιστρέφεται γύρω απο τον ήλιο και οτι το νερό αποτελείται απο δυο εξαιρετικά εύφλεκτα αέρια. Η επιστημονική αλήθεια είναι πάντα παράδοξη όταν κρίνεται με την καθημερινή πείρα που συλλαμβάνει μονάχα την απατηλή εξωτερική όψη των πραγμάτων."
   No comments.  

   Στην συνέχεια ο Μάρξ αναλύει και ξεσκονίζει τους μηχανισμούς κάθε περίπτωσης μεταβολών στους μισθούς για να καταλήξει με δυό προτασούλες ... πως τελικά η βαρβαρότητα της δουλείας ... είναι λίγη μπροστά στον καπιταλισμό.

   "Αφού δείξαμε οτι η περιοδική αντίσταση των εργατών ενάντια σε μιά μείωση των μισθών και οι περιοδικά επαναλαμβανόμενες προσπαθειές τους να πετύχουν μιά αύξηση των μισθών τους είναι αχώριστες απο το μισθωτό σύστημα και υπαγορεύονται απο το ίδιο το γεγονός οτι η εργασία μπαίνει στην κατηγορία των εμπορευμάτων και επομένως υπάγεται στους νόμους που ρυθμίζουν τη γενική κίνηση τιμών. Αφού δείξαμε ακόμα οτι μιά γενική αύξηση των μισθών θα είχε σαν συνέπεια μιά πτώση του γενικού ποσοστού του κέρδους, δε θα έθιγε όμως τις μέσες τιμές των εμπορευμάτων, ή τις αξίες τους, μπαίνει τώρα το τελικό ερώτημα: ως ποιό σημείο, σ΄αυτή την ακατάπαυστη πάλη ανάμεσα στο κεφάλαιο και την εργασία, έχει η δεύτερη πιθανότητες επιτυχίας.
   Θα μπορούσα να απαντήσω με μιά γενίκευση και να πω οτι, όπως και σ΄όλα τ΄άλλα εμπορεύματα, έτσι και στην εργασία, η τιμή της αγοράς της θα προσαρμοστεί με τον καιρό στην αξία της, ότι επομένως ο εργάτης, οτι κι αν κάνει παρ΄όλες τις διακυμάνσεις προς τα πάνω και προς τα κάτω, θα πάρει κατά μέσον όρο μονάχα την αξία της εργασίας του ... 
   ... Υπάρχουν όμως μερικά ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που ξεχωρίζουν την αξία της εργατικής δύναμης, ή την αξία της εργασίας, απο την αξία όλων των άλλων εμπορευμάτων. Η αξία της εργατικής δύναμης αποτελείται απο δυό στοιχεία - το ένα είναι καθαρά φυσικό, το άλλο ιστορικό ή κοινωνικό ... 
   ... Αυτό το ιστορικό ή κοινωνικό στοιχείο που μπαίνει στην αξία της εργασίας, μπορεί να δυναμώσει ή ν΄αδυνατίσει ή και να σβηστεί ολότελα, έτσι που να μη μείνει τίποτα άλλο εκτός απο το φυσικό όριο ... 
   ... Για τα κέρδη όμως, δεν υπάρχει νόμος που να καθορίζει το κατώτατο όριό τους. Δεν μπορούμε να πούμε ποιό είναι το ακρότατο όριο της ελαττωσής τους. Και γιατί δεν μπορούμε να ορίσουμε αυτό το όριο ? Γιατί, παρά το γεγονός οτι μπορούμε να ορίσουμε το κατώτατο όριο των μισθών, δεν μπορούμε να ορίσουμε το ανώτατο οριό τους. Μπορούμε μόνο να πούμε οτι, με δοσμένα τα όρια της εργάσιμης μέρας, το ανώτατο όριο του κέρδους αντιστοιχεί στο φυσικό κατώτατο όριο του μισθού, και οτι με δοσμένο το μισθό εργασίας, το ανώτατο όριο του κέρδους αντιστοιχεί με μιά τέτοια παράταση της εργάσιμης μέρας που συμβιβάζεται με τις σωματικές δυνάμεις του εργάτη"  
   Να λοιπόν γιατί το παραμύθι του καπιταλιστή οτι ... η μείωση των μισθών θα κάνει καλό στον εργάτη επειδή θα "διασώσει" την θέση εργασίας του - χώρια που θα του κάνει και κακό η αύξηση του μισθού επειδή θα αυξηθούν οι τιμές - και οτι απο την αύξηση των κερδών της επιχείρησης κάτι θα πάρει και ο εργάτης ... είναι μόνο μιά βρωμερή διαστρέβλωση της πραγματικότητας που επιβάλλει πως ... το κέρδος του καπιταλιστή το μόνο που φέρνει στον εργάτη είναι η μείωση μισθών ή το ξεζούμισμα ή και τα δύο.

   Ας περάσουμε στο τελευταίο μύθο με τον οποίο η αστική τάξη και οι υπηρέτες της ... φουσκώνουν τα μυαλά του εργάτη για να κρύψουν την καταστροφή του. Ποιός είναι αυτός ο μύθος ?? Η ανάπτυξη που όταν έρχεται οι εργαζόμενοι ευημερούν !!! ... Λέει ο Κάρολος ... "Με την ανάπτυξη της παραγωγικής δύναμης της εργασίας επιταχύνεται η συσσώρευση του κεφαλαίου, ακόμα και παρά το σχετικά ψηλό επίπεδο των μισθών. Απ΄αυτό θα μπορούσε κάποιος να συμπεράνει οτι η επιταχυνόμενη συσσώρευση κεφαλαίου κάνει την ζυγαριά να κλίνει υπέρ του εργάτη, εξασφαλίζοντας μια όλο και μεγαλύτερη ζήτηση της δουλειάς του. Ξεκινώντας απο την ίδια αυτή άποψη, πολλοί σύγχρονοι συγγραφείς απορούσαν γιατί ενώ το αγγλικό κεφάλαιο αυξήθηκε στην τελευταία εικοσαετία, πολύ πιό γρήγορα απο οτι αυξήθηκε ο αγγλικός πληθυσμός, οι μισθοί δεν αυξήθηκαν σημαντικά. Ταυτόχρονα όμως με την πρόοδο της συσσώρευσης συντελείται μια προοδευτική αλλαγή στη σύνθεση του κεφαλαίου. Το μέρος εκείνο του συνολικού κεφαλαίου που αποτελείται απο σταθερό κεφάλαιο, απο μηχανές, πρώτες ύλες, μέσα παραγωγής σε κάθε δυνατή μορφή, αυξάνεται πιο γρήγορα σε σύγκριση με το άλλο μέρος του κεφαλαίου που ξοδεύεται σε μισθούς ή στην αγορά εργασίας. ... Αν η αναλογία των δύο αυτών στοιχείων του κεφαλαίου ήταν αρχικά 1 πρός 1, με την πρόοδο της βιομηχανίας θα γίνει 5 πρός 1 κλπ. ... Με την πρόοδο της βιομηχανίας, η ζήτηση για εργασία δεν συμβαδίζει λοιπόν με την συσσώρευση του κεφαλαίου. Θα εξακολουθεί να αυξάνεται, αλλά σε μία αναλογία που διαρκώς θα ελαττώνεται σε σύγκριση με την αύξηση του κεφαλαίου. ... Η ανάπτυξη της βιομηχανίας θα κάνει την ζυγαριά να κλίνει προοδευτικά υπέρ του κεφαλαιοκράτη κι ενάντια στον εργάτη και επομένως η γενική τάση της κεφαλαιοκρατικής παραγωγής δεν είναι να ανεβάζει αλλά να ρίχνει το μέσο επίπεδο των μισθών ή να πιέζει την αξία της εργασίας περισσότερο ή λιγότερο στο κατώτατο οριό της" 

   Ο "ξεπερασμένος" και "απαρχαιωμένος" Μάρξ ... 150 χρόνια πρίν ... περιγράφει την βύθιση στην καπιταλιστική βαρβαρότητα. Σημειώνει πως εαν η εργατική μάζα παραιτηθεί απο τις διεκδικήσεις της στα πλαίσια του καπιταλισμού θα αρχίζει να ... "ξεπέφτει στην κατάσταση μιάς άμορφης μάζας απο αφανισμένους φτωχούς διαβόλους που τίποτα δεν μπορεί να τους σώσει" !!! 
   Αλλά απο την οξυδέρκεια του Καρόλου δεν ξέφυγε η βεβαιότητα πως θα εμφανισθούν ένα σωρό φυντάνια ... που θα παίξουν το γνωστό παιχνίδι της βελτίωσης του καπιταλισμού ... του "ανθρώπινου καπιταλισμού". Οφειλε και σε αυτούς μιά απάντηση ... "Ταυτόχρονα, και ολότελα ανεξάρτητα απο την γενική υποδούλωση της εργασίας που συνδέεται με το μισθωτό σύστημα, η εργατική τάξη δε θα πρέπει να υπερβάλλει την τελική αποτελεσματικότητα των καθημερινών αυτών αγώνων. Δεν θα πρέπει να ξεχνά οτι παλεύει ενάντια στο αποτέλεσμα και οχι ενάντια στις αιτίες αυτών των αποτελεσμάτων, οτι καθυστερεί, βέβαια την προς τα κάτω κίνηση, δεν αλλάζει όμως την κατευθυνσή της, οτι χρησιμοποιεί καταπραϋντικά φάρμακα, που όμως δεν γιατρεύουν την αρρώστια. Δε θα πρέπει λοιπόν να κατατρίβεται αποκλειστικά σ΄αυτόν τον αναπόφευκτο μικροπόλεμο, που ξεπηδά διαρκώς απο τους ατέλειωτους σφετερισμούς του κεφαλαίου ή τις διακυμάνσεις στην αγορά. Θα πρέπει η εργατική τάξη να καταλάβει οτι, μαζί με όλες τις αθλιότητες που της επιβάλλει, το σημερινό σύστημα εγκυμονεί ταυτόχρονα τους υλικούς όρους και τις κοινωνικές μορφές που είναι απαραίτητες για έναν μετασχηματισμό της κοινωνίας. Αντί το συντηρητικό σύνθημα: Ενα δίκαιο μεροκάματο για μιά δίκαιη εργάσιμη μέρα, θα πρέπει να γράψει στην σημαία της το επαναστατικό σύνθημα: Κατάργηση του συστήματος της μισθωτής εργασίας" 

Η κατάληξη εκείνης της ομιλίας του Μάρξ.