Μιά πρώτη (στατιστική) προσέγγιση
Χωρίς
θεωρητικές εισαγωγές παραθέτω στατιστικά
στοιχεία για να έχουμε μιά βάση συνεννόησης
για το γιατί ακριβώς μιλάμε.
ΜΕΡΙΚΑ
ΧΡΗΣΙΜΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ
(του 2012)
3,7
εκατομμύρια απασχολούμενοι
το 2012. Απο αυτούς ήταν:
α.
στον αγροτικό - πρωτογενή
τομέα: 13% /// 4,1 % του ΑΕΠ
β.
στον δευτερογενή - βιομηχανικό
τομέα: 16,1% /// 17,1 % του ΑΕΠ
γ.
στον τριτογενή τομέα –
υπηρεσίες: 70,4%
/// 78,8 % του ΑΕΠ
μισθωτοί
= 2,4 εκατομμύρια = 63,3 %
αυτοαπασχολούμενοι
= 950.000 = 24,3%
εργοδότες
και μη αμοιβόμενα μελη
οικογενειακής επιχείρησης = σχεδόν τα
υπόλοιπα 12 % (7 και 5 % αντίστοιχα)
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΑ
ΜΕΡΙΚΟΙ ΚΛΑΔΟΙ
Μισθωτοί | Αυτοπασχολούμενοι | Εργοδότες και μέλη οικ. επιχείρησης | ||
ΜΕΤΑΠΟΙΗΣΗ | 266000 | 72,20% | 14,10% | Περίπου 13,00% |
ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ | 216000 | 59,00% | 27,00% | Περίπου 14,00% |
ΕΜΠΟΡΙΟ | 687000 | 56,00% | 27,70% | Περίπου 16,00% |
ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ ΕΠΙΣΙΤΙΣΜΟΣ | 295000 | 58,00% | 16,90% | Περίπου 25,00% |
ΧΗΜΑΤΟΠΙΣΤΩΤΙΚΑ | 121000 | 90,00% | Χωρις στοιχεια | Χωρις στοιχεια |
ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ | 221000 | 39,00% | 47,00% | Περίπου 13,00% |
Το
2013 Από το σύνολο
των απασχολούμενων το 62,4% εργάζονται
ως μισθωτοί, περί το 1/4 (περίπου 25%)
είναι αυτοαπασχολούμενοι, το 6,9% είναι
εργοδότες και το 4,8% συμβοηθούντα και
μη αμειβόμενα μέλη της οικογενειακης
επιχειρησης.
Σύνολο:
4.951.200
Απασχολούμενοι:
3.595.900
Άνεργοι:
1.355.200 (ποσοστό ανεργίας: =
27,4%)
#
Η διαστρωμάτωση των εργαζόμενων στην
Ελλάδα (προ της κρίσης) είχε ως εξής:
μισθωτοί
= 63%,
αυτοαπασχολούμενοι
= 25%.
Μας
απομένει το 12%. Αυτό αναλύεται σαν ...
εργοδότες = 7% και μη αμοιβόμενα και
συμβοηθούντα μέλη οικογενειακής
επιχείρησης = 5%.
# Ολοι αυτοί απασχολούνταν:
# Ολοι αυτοί απασχολούνταν:
1/ στον
πρωτογενή – αγροτικό τομέα = 13%,
2/ στον
δευτερογενή - βιομηχανικό τομέα = 16% και
3/ στον
τριτογενή τομέα – υπηρεσίες = 71%.
# Ποιοί απο αυτούς αποτελούν την ΑΣΤΙΚΗ ΤΑΞΗ ?? Αυτοί που κατέχουν μέσα παραγωγής, οι οικογενειές τους και το στρώμα των υψηλά αμοιβόμενων μισθωτών (ειδικοί εξειδικευμένοι επιστημονικά, διαχειριστές, managers, μέτοχοι, διευθυντές, τεχνικοί υψηλής εξειδίκευσης ... σε μεγάλες ή μικρές επιχειρήσεις όλων των τομέων δηλ. πρωτογενούς, δευτερογενούς και τριτογενούς). Αυτή η τελευταία κατηγορία στην προ κρίσης Ελλάδα υπολογίζεται στο 8 % Συνολικά λοιπόν για την ελληνική κοινωνία αυτοί που ταξικά ανήκουν στην αστική τάξη είναι 7+5+8=20%.
# Παραθέτω σε αυτό το σημείο τα αντίστοιχα στοιχεία για μερικές αναπτυγμένες καπιταλιστικές χώρες που αφορούν την σύγχρονη αστική τάξη. Εκεί δηλαδή που οι λαοί “αφήσαν” τον καπιταλισμό να αναπτυχθεί. Γερμανία=34% - Δανία=38% - Αγγλία=39% - Ιταλία=25% - Σουηδία=45% - Ολλανδία=53% !!! Εδώ χρειάζεται μια διευκρίνηση. Δεν είναι το σχετικό μέγεθός της αστικής τάξης εκείνο που καθορίζει το χαρακτήρα του οικονομικού και κοινωνικού συστήματος. Εκείνο που καθορίζει τον χαρακτήρα του κοινωνικού συστήματος είναι το πώς εξασφαλίζεται και από ποιόν η υπεραξία που κάνει την άρχουσα τάξη τέτοια. Η υπεραξία αντλείται από την εργατική τάξη τόσο ΕΝΤΟΣ όσο και ΕΚΤΟΣ των εθνικών συνόρων. Αυτό πρέπει να αναφερθεί για να μην μας φαίνονται ανεξήγητα τα παραπάνω ποσοστά και για να αρχίσουμε να καταννούμε τους μηχανισμούς που κάνουν μια καπιταλιστική χώρα “προοδευμένη” και “αναπτυγμένη.”
# Ποιοί απαρτίζουν την ΜΕΣΑΙΑ ΤΑΞΗ ?? Τα μικροαστικά στρώματα έχουν κορμό
# Ποιοί απο αυτούς αποτελούν την ΑΣΤΙΚΗ ΤΑΞΗ ?? Αυτοί που κατέχουν μέσα παραγωγής, οι οικογενειές τους και το στρώμα των υψηλά αμοιβόμενων μισθωτών (ειδικοί εξειδικευμένοι επιστημονικά, διαχειριστές, managers, μέτοχοι, διευθυντές, τεχνικοί υψηλής εξειδίκευσης ... σε μεγάλες ή μικρές επιχειρήσεις όλων των τομέων δηλ. πρωτογενούς, δευτερογενούς και τριτογενούς). Αυτή η τελευταία κατηγορία στην προ κρίσης Ελλάδα υπολογίζεται στο 8 % Συνολικά λοιπόν για την ελληνική κοινωνία αυτοί που ταξικά ανήκουν στην αστική τάξη είναι 7+5+8=20%.
# Παραθέτω σε αυτό το σημείο τα αντίστοιχα στοιχεία για μερικές αναπτυγμένες καπιταλιστικές χώρες που αφορούν την σύγχρονη αστική τάξη. Εκεί δηλαδή που οι λαοί “αφήσαν” τον καπιταλισμό να αναπτυχθεί. Γερμανία=34% - Δανία=38% - Αγγλία=39% - Ιταλία=25% - Σουηδία=45% - Ολλανδία=53% !!! Εδώ χρειάζεται μια διευκρίνηση. Δεν είναι το σχετικό μέγεθός της αστικής τάξης εκείνο που καθορίζει το χαρακτήρα του οικονομικού και κοινωνικού συστήματος. Εκείνο που καθορίζει τον χαρακτήρα του κοινωνικού συστήματος είναι το πώς εξασφαλίζεται και από ποιόν η υπεραξία που κάνει την άρχουσα τάξη τέτοια. Η υπεραξία αντλείται από την εργατική τάξη τόσο ΕΝΤΟΣ όσο και ΕΚΤΟΣ των εθνικών συνόρων. Αυτό πρέπει να αναφερθεί για να μην μας φαίνονται ανεξήγητα τα παραπάνω ποσοστά και για να αρχίσουμε να καταννούμε τους μηχανισμούς που κάνουν μια καπιταλιστική χώρα “προοδευμένη” και “αναπτυγμένη.”
# Ποιοί απαρτίζουν την ΜΕΣΑΙΑ ΤΑΞΗ ?? Τα μικροαστικά στρώματα έχουν κορμό
1/ τους
αυτοαπασχολούμενους,
2/ τους
μισθωτούς των μεσαίων εισοδημάτων
(μισθωτοί κυρίως του δημοσίου αλλά και
μεσαία στελέχη του ιδιωτικού τομέα) και
3/ τους
αυτοαπασχολούμενους ουσιαστικά εργοδότες
με ελάχιστους εργαζόμενους (εμπόριο,
υπηρεσίες, επιστήμονες, αγρότες με
λίγους εργαζόμενους).
Εδώ χρειάζεται
μια μικρή ανάλυση των αυτοπασχολούμενων
... δηλαδή του 25% της ελληνικής κοινωνίας.
Λοιπόν έχουμε και λέμε:
1/
αυτοπασχολούμενοι με ελάχιστους
εργαζόμενους = 8%,
2/
αυτοπασχολούμενοι χωρίς εργαζόμενους
σε όλους τους τομείς εκτός του αγροτικού
(πρωτογενή) = 12% και
3/
αυτοαπασχολούμενοι αγρότες με ελάχιστους
εργαζόμενους = 5% ...
Σύνολο
= 25%. Οι αυτοαπασχολούμενοι και τα μεσαία
εισοδήματα (δημόσιου και ιδιωτικού
τομέα) στην προ κρίσης Ελλάδα αποτελούσαν
την μεσαία τάξη και ... ήταν το 44% !!
# Σε αυτό το σημείο με την ίδια μεθοδολογία ας δούμε τα αντίστοιχα ποσοστά μερικών αναπτυγμένων καπιταλιστικών χωρών που αφορούν τις μεσαίες τάξεις τους: Γερμανία=38% - Δανία=34% - Αγγλία=38% - Ιταλία=48% - Σουηδία=32% - Ολλανδία=27%.
# Ποιοί αποτελούν την ΕΡΓΑΤΙΚΗ ΤΑΞΗ ?? Οτι απομένει. Χονδροειδώς είναι όλοι οι χαμηλοί μισθωτοί με σχέση εξαρτημένης εργασίας σε ιδιωτικό και δημόσιο τομέα και στους τρείς παραγωγικούς τομείς. Σύνολο = 36% για την προ κρίσης Ελλάδα. Εδω χρειάζονται και διευκρινίσεις. Τον πυρήνα της εργατικής τάξης αποτελεί ο εργαζόμενος στην βιομηχανία, την μεταποίηση, την ενέργεια και τις κατασκευές. Σε αυτούς πρέπει να προστεθούν και εκείνοι οι μισθωτοί των υπηρεσιών που έχουν σχέση εξαρτημένης εργασίας (τουρισμός, εστίαση, μεταφορές, εμπόριο κλπ). Το σύνολο αυτών των εργαζομένων ανήκει στην εργατική τάξη γιατί ακόμη κι αν δεν παράγουν άμεσα υπεραξία η εργασία τους ή παίζει έναν ρόλο σημαντικό για την παραγωγή αξίας και υπεραξίας είτε είναι ενδιάμεσοι φορείς στο μοίρασμα της υπεραξίας μεταξύ των τμημάτων της αστικής τάξης. Στην εργατική τάξη κατατάσονται και οι εργάτες γης και σχεδόν οι αγρότες με ελάχιστη γή στην ιδιοκτησίας τους που δεν απασχολούν άλλους εργαζόμενους. Μια διευκρίνηση για τους δημόσιους υπαλλήλους. Το σώμα των δημοσίων υπαλλήλων δεν είναι ομοιογενές ταξικά. Ένα σημαντικότατο ποσοστό αυτών σαφώς και δεν έχει τα χαρακτηριστικά εκείνα που μπορούν να τους κατατάξουν στην εργατική τάξη. Το γεγονός της μη παραγωγής υπεραξίας, τουλάχιστον από ένα σημαντικό ποσοστό αυτών, είναι ένα από τα χαρακτηριστικά που δεν επιτρέπουν την ένταξή τους στην εργατική τάξη. Όχι μόνο δεν παράγει υπεραξία αλλά το εισόδημά τους προέρχεται από την υπεραξία που αποσπάται από τους άμεσους παραγωγούς. Εκτός αυτού μεγάλα τμήματα των δημοσίων υπαλλήλων αποτελούν τον ταξικό κρατικό μηχανισμό που συνειδητά ή μη προασπίζεται και επιβάλλει τα συμφέροντα της αστικής τάξης παίζοντας σημαντικό ρόλο στην αναπαραγωγή του αστικού συστήματος. Αυτή η ομάδα μισθωτών βρίσκονται ταξικά απέναντι στην εργατική τάξη ταυτίζοντας τα συμφέροντά τους με αυτά της αστικής τάξης (ανώτερα τμήματα της κρατικής γραφειοκρατίας, οι δικαστές, η αστυνομία και ο στρατός). Το υπόλοιπο τμήμα των εργαζόμενων στο δημόσιο βρίσκονται σε μια ταξικά επαμφοτερίζουσα θέση. Από τη μια το εισόδημά τους προέρχεται από την υπεραξία που αποσπάται απο τους άμεσους παραγωγούς παίζοντας και υποβοηθητικό ρόλο στην αναπαραγωγή του συστήματος από την άλλη όμως η εργασία τους συμβάλλει στην παραγωγή αξίας τόσο με έμμεσο όσο και με άμεσο τρόπο. Στην κατηγορία αυτή ανήκει κυρίως η μεγάλη ομάδα των εκπαιδευτικών και των υγειονομικών καθώς και η κατώτερη γραφειοκρατία.
# Η εργατική τάξη στις αντίστοιχες αναπτυγμένες καπιταλιστικές χώρες : Γερμανία=28% - Δανία=28% - Αγγλία=23% - Ιταλία=27% - Σουηδία=23% - Ολλανδία=20%.
# Συνολικά για την Ελλάδα : Αστική τάξη = 20% , Μεσαία στρώματα = 44% , Εργατική τάξη = 36%.
# Σε αυτό το σημείο με την ίδια μεθοδολογία ας δούμε τα αντίστοιχα ποσοστά μερικών αναπτυγμένων καπιταλιστικών χωρών που αφορούν τις μεσαίες τάξεις τους: Γερμανία=38% - Δανία=34% - Αγγλία=38% - Ιταλία=48% - Σουηδία=32% - Ολλανδία=27%.
# Ποιοί αποτελούν την ΕΡΓΑΤΙΚΗ ΤΑΞΗ ?? Οτι απομένει. Χονδροειδώς είναι όλοι οι χαμηλοί μισθωτοί με σχέση εξαρτημένης εργασίας σε ιδιωτικό και δημόσιο τομέα και στους τρείς παραγωγικούς τομείς. Σύνολο = 36% για την προ κρίσης Ελλάδα. Εδω χρειάζονται και διευκρινίσεις. Τον πυρήνα της εργατικής τάξης αποτελεί ο εργαζόμενος στην βιομηχανία, την μεταποίηση, την ενέργεια και τις κατασκευές. Σε αυτούς πρέπει να προστεθούν και εκείνοι οι μισθωτοί των υπηρεσιών που έχουν σχέση εξαρτημένης εργασίας (τουρισμός, εστίαση, μεταφορές, εμπόριο κλπ). Το σύνολο αυτών των εργαζομένων ανήκει στην εργατική τάξη γιατί ακόμη κι αν δεν παράγουν άμεσα υπεραξία η εργασία τους ή παίζει έναν ρόλο σημαντικό για την παραγωγή αξίας και υπεραξίας είτε είναι ενδιάμεσοι φορείς στο μοίρασμα της υπεραξίας μεταξύ των τμημάτων της αστικής τάξης. Στην εργατική τάξη κατατάσονται και οι εργάτες γης και σχεδόν οι αγρότες με ελάχιστη γή στην ιδιοκτησίας τους που δεν απασχολούν άλλους εργαζόμενους. Μια διευκρίνηση για τους δημόσιους υπαλλήλους. Το σώμα των δημοσίων υπαλλήλων δεν είναι ομοιογενές ταξικά. Ένα σημαντικότατο ποσοστό αυτών σαφώς και δεν έχει τα χαρακτηριστικά εκείνα που μπορούν να τους κατατάξουν στην εργατική τάξη. Το γεγονός της μη παραγωγής υπεραξίας, τουλάχιστον από ένα σημαντικό ποσοστό αυτών, είναι ένα από τα χαρακτηριστικά που δεν επιτρέπουν την ένταξή τους στην εργατική τάξη. Όχι μόνο δεν παράγει υπεραξία αλλά το εισόδημά τους προέρχεται από την υπεραξία που αποσπάται από τους άμεσους παραγωγούς. Εκτός αυτού μεγάλα τμήματα των δημοσίων υπαλλήλων αποτελούν τον ταξικό κρατικό μηχανισμό που συνειδητά ή μη προασπίζεται και επιβάλλει τα συμφέροντα της αστικής τάξης παίζοντας σημαντικό ρόλο στην αναπαραγωγή του αστικού συστήματος. Αυτή η ομάδα μισθωτών βρίσκονται ταξικά απέναντι στην εργατική τάξη ταυτίζοντας τα συμφέροντά τους με αυτά της αστικής τάξης (ανώτερα τμήματα της κρατικής γραφειοκρατίας, οι δικαστές, η αστυνομία και ο στρατός). Το υπόλοιπο τμήμα των εργαζόμενων στο δημόσιο βρίσκονται σε μια ταξικά επαμφοτερίζουσα θέση. Από τη μια το εισόδημά τους προέρχεται από την υπεραξία που αποσπάται απο τους άμεσους παραγωγούς παίζοντας και υποβοηθητικό ρόλο στην αναπαραγωγή του συστήματος από την άλλη όμως η εργασία τους συμβάλλει στην παραγωγή αξίας τόσο με έμμεσο όσο και με άμεσο τρόπο. Στην κατηγορία αυτή ανήκει κυρίως η μεγάλη ομάδα των εκπαιδευτικών και των υγειονομικών καθώς και η κατώτερη γραφειοκρατία.
# Η εργατική τάξη στις αντίστοιχες αναπτυγμένες καπιταλιστικές χώρες : Γερμανία=28% - Δανία=28% - Αγγλία=23% - Ιταλία=27% - Σουηδία=23% - Ολλανδία=20%.
# Συνολικά για την Ελλάδα : Αστική τάξη = 20% , Μεσαία στρώματα = 44% , Εργατική τάξη = 36%.
Σύντροφε,
ΑπάντησηΔιαγραφήΚατ' αρχάς, εύχομαι καλή δύναμη στο ιδιαίτερα αξιόλογο και ενδιαφέρον εγχείρημά σου, καθόσον διαβάζω - το πρώτον - το παρόν ιστολόγιο.
Απλώς, θα υποβάλλω τα δύο ερωτήματα που μου προκλήθηκαν κατά την ανάγνωση των αρχικών σου αναρτήσεων.
Δηλαδή: α) ένα ζήτημα ορολογικής και ουσιαστικής φύσης και, συγκεκριμένα, κατά πόσον είναι ορθή (με όρους κομμουνιστικής θεωρίας) η χρήση του όρου ''μεσαία τάξη'' αντί του ''μεσαία στρώματα''; Πέραν της αδυναμίας των στρωμάτων αυτών να συγκροτηθούν σε ενιαία κοινωνική τάξη, υφίσταται και πολύ έντονος βαθμός διαστρωμάτωσής τους. Και β) θεωρώ πως η εκτίμησή σου για το εύρος της λεγόμενης ''μεσαίας τάξης'' αλλά, κυρίως, της αστικής τάξης είναι αρκετά ''υπερτιμημένη''. Ειδικά επί του προσδιορισμού των ορίων της αστικής τάξης, σε αυτήν δεν περιλαμβάνεται ένας πολύ πιο περιορισμένος κύκλος προσώπων, ήτοι οι ιδιοκτήτες - κάτοιχοι των μέσων παραγωγής, μέτοχοι, συνιδιοκτήτες κτλ. σε μονοπωλιακού επιπέδου επιχειρηματικούς ομίλους ή και σε μικρότερης εμβέλειας επιχειρήσεις, τα μέλη των οικογενειών τους; Χάριν παραδείγματος, όσοι ανήκουν στην κατηγορία των διευθυντικών στελεχών (δίχως, ασφαλώς, να φέρουν ταυτόχρονα την ιδιότητα του μετόχου) ή οι αποκαλούμενοι ''μάνατζερς'' ή, ακόμη, και οι παρέχοντες επιστημονική εργασία υψηλής ειδίκευσης, δε ήταν ορθότερο να καταταγούν στην κατηγορία των ανώτερων μεσαίων στρωμάτων; Συμμαχικών, βέβαια, με τα συμφέροντα της αστικής τάξης;
Καλή συνέχεια!
Κ.
Κανένα από τα δυό κείμενα δεν φιλοδοξεί να αποτελέσει μαρξιστική καταγραφή και κυρίως ανάλυση της καπιταλιστικής κοινωνίας. Κυρίως είναι μια προσπάθεια καταγραφής της επίδρασης που έχει σε όλο το κοινωνικό φάσμα ο μικροαστισμός. Η αναφορά των μεσαίων στρωμάτων ως τάξη ... αντανακλά την έντονη επιθυμία των ίδιων αυτών των στρωμάτων να αποτελέσουν σταθερή και ¨βιώσιμη¨ τάξη και να ξορκίζουν έτσι την αναπόφευκτη προλεταριοποιησή τους στο ένα ή στον άλλο βαθμό. Με την ίδια ματιά, η στατιστική προσέγγιση δεν επιχειρεί να καταγράψει τα πραγματικά μεγέθη με μαρξιστική ανάλυση αλλά την επίδραση του μικροαστισμού στην παραμόρφωση της ταξικής αυτογνωσίας ... δηλαδή πως αυτοτοποθετεί ο καθένας τον εαυτό του στην μία ή στην άλλη τάξη και όχι σε ποιά πραγματικά ανήκει.
ΔιαγραφήΕυχαριστώ για την παροχή των διευκρινίσεων.
ΔιαγραφήΌντως, εφόσον κριτήριο τίθεται η υποκειμενική κρίση επί της ταξικής τοποθέτησης, η περιγραφή σου είναι απόλυτα ακριβής!
*Ιδια'ιτερα χρήσιμη και η ανάρτησή σου για στοιχειώδεις όρους της μαρξιστικής πολιτικής οικονομίας.
Κ.
Αυτό το σχόλιο αφαιρέθηκε από έναν διαχειριστή ιστολογίου.
ΑπάντησηΔιαγραφήΣχολια χωρις ονομα δεν ανεβαινουν
Διαγραφή